Trump- Netanyahu görüşmesinde Türkiye mesajı: 'Hiçbir sorun çıkmayacak, F-35 satışını ciddi şekilde düşünüyoruz'

GÜNDEM

ABD Başkanı Donald Trump, Florida’daki Mar-a-Lago malikanesinde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından, Gazze’de ikinci aşamaya geçilmesi, İran’a yönelik olası yeni saldırılar ve Türkiye’nin olası rolü hakkında dikkat çekici açıklamalarda bulundu.

Trump, hem Hamas’a hem de İran’a yönelik sert mesajlar verirken, Gazze’de kurulması planlanan uluslararası güvenlik gücünde Türkiye’nin de gündeme geldiğini açıkladı.

Trump’tan Erdoğan’a açık övgü: 'Çok iyi bir dostum. Sorun yaşanmayacak”

Trump, açıklamalarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı özellikle vurguladı. Erdoğan’ı, Suriye’deki rejim değişikliği süreci ve İsrail-Filistin ateşkesindeki rolü nedeniyle öven Trump, İsrail ile Türkiye arasında olası bir gerilim sorusuna şu yanıtı verdi:

“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı çok iyi tanıyorum. Çok iyi bir dostum. Ona saygı duyuyorum ve Bibi de ona saygı duyuyor. Bir sorun yaşamayacaklar. Beni Erdoğan ve Türkiye ile başka kimsenin yapamayacağı işleri yaparken gördünüz. Sorun yaşamayacağız.”

Bu sözler, Washington’un Ankara ile ilişkilerde dengeleyici bir rol üstlenmeye devam edeceği mesajı olarak yorumlandı.

Türkiye’ye F-35 mesajı: 'Çok ciddi şekilde düşünüyoruz'

Trump, Türkiye açısından en dikkat çekici açıklamayı F-35 savaş uçakları konusunda yaptı. Türkiye’ye F-35 satışının yeniden gündeme gelip gelmeyeceği sorusuna Trump, net bir ifadeyle“Bunu çok ciddi bir şekilde düşünüyoruz. Söz veriyorum, bunları asla İsrail'e karşı kullanmayacaklar” yanıtını verdi. Bu açıklama, uzun süredir askıda olan F-35 dosyasında Washington’dan gelen en açık sinyallerden biri olarak öne çıktı.

Gazze’de ikinci aşama: Türkiye’nin barış gücü olasılığı

Trump, Ekim ayında varılan ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesini istediğini belirterek, bu aşamanın Gazze’ye uluslararası barış gücü konuşlandırılmasını içerdiğini söyledi. Görüşme öncesinde gazetecilere konuşan Trump, Gazze’de Türk barış gücü konuşlandırılması ihtimalini Netanyahu ile ele alacağını ifade etti.

Bu başlık, Trump’ın sık sık övgüyle bahsettiği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilişkileri dikkate alındığında önem kazanırken, İsrail–Türkiye ilişkilerinin daha temkinli bir zeminde ilerlemesi nedeniyle Tel Aviv açısından hassas bir konu olarak öne çıkıyor.

Hamas’a açık tehdit: “Silah bırakmazlarsa bedeli ağır olur”

Trump, Hamas’ın silahsızlanmayı reddetmesini ateşkesin önündeki en büyük engel olarak tanımladı. İsrail’in anlaşma şartlarına uyduğunu savunan Trump, Hamas’ın gecikmesinin “çok ağır sonuçlar” doğuracağını söyledi.

“Silah bırakmazlarsa cehennemi yaşarlar” diyen Trump, bu yöndeki tehditkâr ifadelerini daha önce de çeşitli aralıklarla dile getirmişti. İsrail yönetimi de Hamas’ın barışçıl yollarla silahsızlandırılmaması durumunda askeri operasyonların yeniden başlayabileceğini açıkladı.

İran uyarısı: 'Yeni tesisler kuruyorlarsa tam olarak nerede olduklarını biliyoruz'

Trump, Haziran ayında İran’a düzenlenen büyük ABD saldırısının ardından Tahran yönetiminin balistik füze ve nükleer programlarını yeni sahalarda yeniden inşa ediyor olabileceğini öne sürdü.

“Yok ettiğimiz tesisleri kullanmıyor olabilirler ama başka yerlerde inşa ediyor olabilirler. Nerede olduklarını ve ne yaptıklarını tam olarak biliyoruz” diyen Trump, gerekirse B-2 bombardıman uçaklarıyla yeni bir saldırıyı destekleyebileceklerini söyledi.

Trump ayrıca, son aylarda İran’la olası bir nükleer anlaşma fikrini gündeme getirmiş olsa da, bu açıklamalarıyla askeri seçeneğin hâlâ masada olduğunu açık biçimde ortaya koydu.

Ateşkes Kırılgan: İhlal Suçlamaları ve Süren Kayıplar
İsrail ve Hamas, ateşkesin ihlal edilmesi konusunda birbirlerini suçlamayı sürdürüyor. Hamas silahsızlanmayı reddederken, İsrail ordusu Gazze’nin yaklaşık yarısında varlığını koruyor.

Ekim’de başlayan ateşkese rağmen İsrail saldırılarında 400’den fazla Filistinli, çoğu sivil olmak üzere hayatını kaybetti. Filistinli militanlar da üç İsrail askerini öldürdü.

Gazze planının şartları: Rehineler, Rafah Kapısı ve uluslararası güç

Trump’ın Gazze planı;

İsrail’in Gazze’den çekilmesini, Hamas’ın silah bırakmasını ve yönetimden çekilmesini, Uluslararası bir güvenlik gücünün konuşlandırılmasını öngörüyor.

İlk aşamada kısmi İsrail çekilmesi, insani yardım artışı ve rehine–tutuklu takası yer aldı. Netanyahu’ya yakın bir İsrailli yetkiliye göre, ikinci aşamaya geçilmesi için Hamas’ın Gazze’de kalan son İsrailli rehinenin (Ran Gvili) naaşını teslim etmesi gerekiyor.

İsrail, bu şart yerine getirilmeden Gazze–Mısır arasındaki Rafah Sınır Kapısı’nı açmayacağını duyurdu. Ran Gvili’nin ailesi de Netanyahu’nun ABD ziyaretine katıldı.

Türkiye, Suriye ve Bölgesel Denge

Netanyahu, İsrail’in Suriye sınırında barışçıl bir ortam istediğini belirtirken, Trump İsrail’in yeni Suriye lideri Ahmed el-Şaraa ile anlaşabileceğini savundu. Ancak İsrail, geçmişte El Kaide bağlantıları bulunan bu yeni yönetime şüpheyle yaklaşıyor ve Temmuz ayında Şam’daki hükümet binalarını bombalamıştı.

Bu tablo içinde Türkiye’nin Gazze’de barış gücü rolü, hem Washington’un hem de bölgenin geleceği açısından stratejik bir başlık olarak öne çıkıyor.

Kaynak: Gazete Oksijen